ive) #site-root{min-width:var(--site-width);width:100%}body:not([data-js-loaded]) [data-hide-prejs]{visibility:hidden}#SITE_CONTAINER{position:relative}:root{--one-unit:1vw;--section-max-width:9999px;--spx-stopper-max:9999px;--spx-stopper-min:0px}@supports(-webkit-appearance:none) and (stroke-color:transparent){:root{--safari-sticky-fix:opacity}}@supports(container-type:inline-size){:root{--one-unit:1cqw}}[id^=oldHoverBox-]{mix-blend-mode:plus-lighter;transition:opacity .5s ease,visibility .5s ease}[data-mesh-id$=inlineContent-gridContainer]:has(>[id^=oldHoverBox-]){isolation:isolate}
top of page

Mitochondriën

Bij LC/ME worden afwijkingen en disfunctie van mitochondriën, de energiefabriekjes, aangetoond. De cellen kunnen onvoldoende energie leveren om goed te kunnen functioneren. 

Mogelijke oorzaken zijn:

  • onvoldoende aanlevering van zuurstof die nodig is voor de verbranding, mogelijk door verminderde doorbloeding.

  • onvoldoende aanlevering energiebronnen en co-factoren* door verminderde doorbloeding en/of problemen met voeding/darmfunctie.

  • te veel vrije radicalen (oxidatieve stress)

  • grotere aanvoer van brandstoffen dan er verbruikt wordt, bv bij eten van zoetigheden zonder dat er bewogen wordt. De mito's produceren zinloze energie, hierbij komen te veel vrije radicalen vrij.

  • blokkade functie door:

    • endotoxinen* (lactaat, suiker, aldehyden, producten van een gistende darm)

    • exotoxinen* (medicijnen, pesticiden, geur/smaakstoffen)​

​

Mitochondriën stammen af van bacteriën. Ze hebben eigen DNA en ze kunnen zich vermenigvuldigen. Kwalitatief slechte mitochondriën produceren slechte nakomelingen. Zware inspanning zorgt ervoor dat de slechte sterven en alleen de goede overblijven. En die leveren een gezond nageslacht. Probleem bij LC/ME is dat deze zware training niet mogelijk is.

Spierkracht wordt bepaald door de hoeveelheid functionele mitochondriën, het uithoudingsvermogen door de kwaliteit van de mitochondriën. Inefficiënte energieproductie in spieren uit zich door snelle verzuring van spieren al bij minimale inspanning. Ook zware ledematen, stijfheid, kramp en pijn kunnen het gevolg zijn van verstoorde mitochondriale functie, maar ook van onvoldoende afvoer van afvalstoffen (er wordt meer afval geproduceerd dan afgevoerd).

Bij onvoldoende zuurstof en goede energiebronnen kunnen de cellen omschakelen naar een noodoplossing: anaerobe* verbranding. Dit is zeer inefficiënt! Dit levert veel minder energie op. Het duurt een dagen voordat de cel herstelt is en dit proces kost dan meer energie dan het opgeleverd heeft (lening met 300% rente).

Mitochondriën worden vooral in verband gebracht met energielevering. Maar direct of indirect beïnvloeden ze vrijwel alle lichaamsfuncties. Je kunt hierbij denken aan:

  • het produceren van heem wat nodig is voor het produceren van hemoglobine (de transporteur van zuurstof en koolzuur in het bloed)

  • Het produceren van enzymen die belangrijk zijn voor de functie van lever, hersenen, hormoonsysteem etc

  • Versterken van het afweersysteem door de productie van ROS (Reactive Oxygen Species)

  • Produceren van ketonen uit vet in de lever, een belangrijke brandstof

  • Het reinigen van het lichaam

Verminderde mitochondriale functie in de hersenen kan leiden tot: hersenmist, stemmingswisselingen, geheugen -en concentratieproblemen en prikkelbaarheid.

Praktische tips en links:

  • Intermitterend vasten (minimaal 14 uur tussen avondeten en ontbijt)

  • Intermitterende kou of warmte (bv sauna)

  • Intermitterende zware belasting (H.I.T. - High Intensity Training). Alleen in overleg met (fysio)therapeut. Niet mogelijk bij PEM*. Bij zware belasting gaan mito's zich delen om zo meer energie te kunnen leveren, slechte mito's worden dan vernietigd.

  • Gefermenteerde voeding (kefir, tempeh, kombucho, zuurkool etc).

  • Aanhouden biologisch dag-nachtritme.

  • Laaggradige ontsteking tegengaan.

  • Zuurstofafgifte stimuleren met minimaal ademen techniek

  • Zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel, eventueel ketogeen dieet.

  • Supplementatie.

  • Medicijnen:

    • Betablokkers remmen de functie van mitochondriën. Als je die gebruikt overleg met je arts of het echt nodig is.

    • maagzuurremmers remmen de opname van mineralen die mitochondriën nodig hebben

    • statines remmen Q10 productie ( de 'smeerolie' van het mitochondrium)

    • antibiotica remmen waarschijnlijk mitochondriën (mitochondriën stammen af van bacteriën)

Woordenlijst:

  • Anaeroob: verbranding zonder zuurstof

  • Co-factoren: stoffen die een orgaan nodig heeft om zijn functie uit te voeren bij mito's bijvoorbeeld: Q10, magnesium, ribose, B-vitaminen ijzer, zwavel, zink etc

  • PEM: Post Exertionele Malaise

  • Toxine: schadelijke stof

  • ​

bottom of page